Vangaveeti Mohana Ranga : ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజకీయాల్లో అమర గాథవంగవీటి మోహన రంగా… ఈ పేరు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజకీయ చరిత్రలో ఓ అమర గాథ. తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఈ పేరు తెలియని వారు ఉండరు. ఒక్కసారి మాత్రమే శాసనసభ్యుడిగా ఎన్నికైనప్పటికీ, ఆయన సృష్టించిన రాజకీయ ప్రకంపనలు, పేద ప్రజల ఆశాజ్యోతిగా నిలిచిన ఆయన గాథ ఈ రోజున కూడా ఏపీ రాజకీయాల్లో మారుమోగుతూనే ఉంది. నేడు, జూలై 4, 2025, వంగవీటి మోహన రంగా 78వ జయంతి సందర్భంగా, ఆయన జీవితం, రాజకీయ ప్రస్థానం, సామాజిక సేవలను గుర్తు చేసుకుందాం.
జననం మరియు బాల్యం : వంగవీటి మోహన రంగా 1947 జూలై 4న కృష్ణా జిల్లా, ఉయ్యూరు మండలంలోని కాటూరులో జన్మించారు. ఆయనకు నలుగురు అన్నలు – కోటేశ్వరరావు, వెంకట నారాయణరావు, శోభన చలపతిరావు, రాధాకృష్ణరావు (సీనియర్) ఉన్నారు. రంగా తన బాల్యంలోనే సామాజిక అసమానతలను గమనించి, బడుగు బలహీన వర్గాల కోసం పోరాడాలనే సంకల్పం తీసుకున్నారు.
రాజకీయ ప్రవేశం : 1970 దశకంలో రంగా రాజకీయ జీవితం ప్రారంభమైంది. ఆయన అన్న రాధాకృష్ణరావు హత్య (1974) తర్వాత, రంగా విజయవాడలో విద్యార్థి నాయకుడిగా ఉద్భవించారు. దేవినేని చంద్రశేఖర్ (గాంధీ), దేవినేని రాజశేఖర్ (నెహ్రూ) లతో కలిసి స్వతంత్ర ఐక్యవేదికను ఏర్పాటు చేసి, విజయవాడ రాజకీయాల్లో కీలక పాత్ర పోషించారు. 1985లో కాంగ్రెస్ పార్టీ తరపున విజయవాడ తూర్పు నియోజకవర్గం నుంచి ఎమ్మెల్యేగా గెలుపొందారు. జైలులో ఉండగానే కార్పొరేటర్గా విజయం సాధించిన రంగా, ప్రజా సమస్యల కోసం నిరంతరం పోరాడారు. ఆయన రాజకీయ ప్రస్థానం పేదల గుండెల్లో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయింది.
సామాజిక సేవలు : వంగవీటి రంగా బడుగు బలహీన వర్గాల ఆశాజ్యోతిగా పేరొందారు. పేదల హక్కుల కోసం ఆయన చేసిన పోరాటాలు ఏపీ రాజకీయాల్లో ఒక గొప్ప అధ్యాయం. 1988లో విజయవాడ నడిబొడ్డున పెద్ద ప్రజల ఇళ్ల పట్టాల కోసం చేపట్టిన నిరాహార దీక్ష ఆయన సామాజిక నిబద్ధతకు నిదర్శనం.
హత్య మరియు రాజకీయ ప్రభావం : 1988 డిసెంబర్ 26న విజయవాడలో రంగా రాజకీయ ప్రత్యర్థుల చేతిలో దారుణ హత్యకు గురయ్యారు. ఈ ఘటన ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజకీయాలను తీవ్రంగా కుదిపివేసింది. రంగా హత్య తర్వాత జరిగిన హింసాకాండలో 42 మంది ప్రాణాలు కోల్పోగా, 110 కోట్ల రూపాయల ఆస్తి నష్టం సంభవించింది. ఈ సంఘటన కాంగ్రెస్ పార్టీ అధికారంలోకి రావడానికి కీలక కారణంగా నిలిచింది.
రంగా వారసత్వం : రంగా కుమారుడు రాధాకృష్ణ, కుమార్తె ఆశ రాజకీయాల్లో ఆయన వారసత్వాన్ని కొనసాగించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు.
రంగా గొప్పతనం : వంగవీటి మోహన రంగా ఒక రాజకీయ నాయకుడిగా మాత్రమే కాక, పేదల గుండెల్లో ఆశాజ్యోతిగా నిలిచారు. ఆయన హత్య రాజకీయ ప్రత్యర్థుల చేతిలో జరిగినా, ఆయన సేవలు, ఆదర్శాలు ఈ రోజున కూడా యువతకు స్ఫూర్తినిస్తున్నాయి. బీజేపీ ఎంపీ జీవీఎల్ నరసింహారావు 2023లో రాజ్యసభలో రంగా పేరును జిల్లాకు లేదా విజయవాడ విమానాశ్రయానికి పెట్టాలని డిమాండ్ చేయడం ఆయన గొప్పతనానికి నిదర్శనం.
వంగవీటి మోహన రంగా ఒక రాజకీయ నాయకుడిగా, సామాజిక సేవకుడిగా, పేదల ఆశాజ్యోతిగా నిలిచిన మహానేత. ఆయన 78వ జయంతి సందర్భంగా, ఆయన ఆదర్శాలను స్మరించుకుంటూ, ఆయన సేవలను కొనియాడుతూ, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజలు ఆయనకు ఘన నివాళులర్పిస్తున్నారు. రంగా పేరు ఈ రోజున కూడా ఏపీ రాజకీయాల్లో, ప్రజల గుండెల్లో మారుమోగుతూనే ఉంది.
